Di Malaysia lebih daripada 120 jenis tumbuhan yang dimakan sebagai ulam yang terdiri daripada pelbagai spesis tumbuh-tumbuhan. Tumbuh-tumbuhan tersebut terdiri daripada tumbuhan herba kecil dan melata, jenis semusim seperti pegaga, sehinggalah kepada pokok-pokok renek dan pokok- pokok besar jenis saka seperti petai, jering, genuak dan kerdas,
yang biasanya tumbuh liar di kawasan pedalaman, di dusun atau di hutan
belantara.
Pokoknya boleh meninggi atau menjulang antara 20 - 30 meter.
Ukuran lilit batangnya boleh menjangkau antara 2 - 5 m. Sayur-sayuran
biasa boleh dianggap ulam apabila dimakan sebegitu sahaja. Ini
termasuklah sayur-sayuran seperti timun, kubis dan terung.
Ulaman juga boleh dibahagikan kepada dua kumpulan, iaitu kumpulan ulam yang popular, mudah didapati di pasaran, contohnya rebung buluh, cekur manis, jering, kacang kelisa, petai, ulam raja dan lain-lain.
Manakala kumpulan kedua iaitu ulam yang kurang popular, jarang didapati di pasaran seperti genuak, pucuk jambu golok (gajus), beluntas, pucuk betik, dan cekur. Bagaimanapun dengan adanya pasar-pasar tani dan pasar minggu yang dianjurkan oleh jabatan FAMA dan lain-lain, ulaman ini secara keseluruhan masih dapat dibeli di situ, tetapi dengan kuantiti yang terhad.
Berikut adalah kategori ulam yang dikelaskan :
Ulam tradisional
Ulam tradisional ialah ulaman yang telah sekian lama dimakan oleh nenek moyang orang Melayu
sejak zaman berzaman lagi. Ia boleh ditanam ataupun tumbuh meliar
kerana benihnya mudah didapati dan berasal di Malaysia. Kebanyakan ulam
ini tumbuh di kampung ataupun di hutan.
Ulam bukan tradisional
Ulam bukan tradisional ialah ulaman yang diambil dari tumbuhan yang
ditanam yang asal benihnya dibawa masuk dari luar negeri dan ditanam di
Malaysia sebagai sayuran yang selalu kita makan seperti timun,
kacang panjang, kubis, lobak merah dan bawang. Ia selalunya terdiri
dari ulam yang sering dijumpai. Ada ulam bukan tradisional yang tumbuh
meliar umpamanya ketumpang air dan gelang pasir.
Ulam popular
Ulam popular selalunya terdiri dari ulam yang banyak ditanam atau
banyak tumbuh meliar melata di mana-mana sahaja sama ada di bandar,
kampung, tanah terbiar atau hutan. Ia mudah didapati sama ada dipetik
sendiri dari pokoknya atau dibeli di pasar basah atau pasar besar
seperti ulam Raja, pegaga dan peria katak.
Ulam kurang popular
Ulam kurang popular ialah ulam yang sukar dijumpai ataupun ulam yang
kurang diketahui mengenainya. Disebabkan ia sukar dijumpai, ia jarang
dijual di pasar-pasar biasa ataupun pasar besar.
Ada juga tumbuh-tumbuhan yang kurang diketahui akan bahagiannya yang
boleh dijadikan ulam. Antara contohnya seperti pucuk mangga, pucuk asam
jawa, pucuk cermai, pucuk kedondong, gelang pasir, ketumpang air,
kemaman, pucuk jering dan pucuk daun kari.
